Tìm hiểu về cộng trừ nhân chia hỗn số – Các quy tắc cơ bản của toán học

Hỗn số là một loại số thập phân được biểu diễn dưới dạng tổng của một số tự nhiên và một phân số. Ví dụ, hỗn số 3 1/2 có thể được biểu diễn dưới dạng phân số 7/2 hoặc dạng thập phân 3.5. Để biểu diễn hỗn số dưới dạng phân số, ta thực hiện phép cộng giữa số tự nhiên và phân số, với mẫu số của phân số là mẫu số chung nhỏ nhất của tử số và mẫu số. Ví dụ, 3 1/2 = (3*2+1)/2 = 7/2.

Để rút gọn một hỗn số, ta cần thực hiện các bước sau:
1. Nhân phần số của phân số với số nguyên trong hỗn số.
2. Cộng kết quả từ bước 1 với số tự nhiên trong hỗn số.
3. Kết quả từ bước 2 chính là phân số rút gọn của hỗn số.
Ví dụ: Rút gọn hỗn số 3 2/4
1. Nhân 2/4 với 3: 2/4 x 3 = 6/4
2. Cộng 6/4 với 3: 6/4 + 3 = 15/4
3. Kết quả là phân số 15/4, chính là phân số rút gọn của hỗn số 3 2/4.

Để cộng, trừ, nhân, chia hai hỗn số với nhau, ta cần thực hiện các bước sau:
1. Đưa hai hỗn số về cùng mẫu số bằng cách tìm bội số chung nhỏ nhất của hai mẫu số.
2. Cộng hoặc trừ phần nguyên của hai hỗn số lại với nhau theo dấu của phép tính.
3. Tính tổng hoặc hiệu của phần phân số của hai hỗn số theo cùng một số mẫu số đã tìm ở bước 1.
4. Rút gọn kết quả được tìm thấy ở bước 2 và 3 nếu cần thiết.
Ví dụ: Ta muốn tính tổng 2 1/3 và 3 2/5.
Bước 1: Tìm bội số chung nhỏ nhất của 3 và 5 là 15.
Bước 2: Cộng phần nguyên của 2 1/3 và 3 2/5, ta được 5.
Bước 3: Tính tổng của phần phân số của 2 1/3 và 3 2/5 với mẫu số 15. Ta có:
1/3 x 5/5 + 2/5 x 3/3 = 5/15 + 6/15 = 11/15
Bước 4: Rút gọn kết quả được tìm thấy ở bước 2 và 3: Tổng 2 1/3 và 3 2/5 là 5 11/15.

Để có thể cộng, trừ, nhân, chia hai hỗn số với nhau, ta cần quy đồng chung mẫu số của chúng. Ta thực hiện các bước sau:
1. Tìm bội số chung nhỏ nhất (BSCNN) của các mẫu số của hai hỗn số.
2. Nhân từng phân số bằng các số để mẫu số của chúng bằng BSCNN đã tìm ở bước trên.
3. Tiến hành phép cộng, trừ, nhân, chia giữa các phân số mới đã quy đồng chung mẫu số ở bước 2.
4. Rút gọn kết quả được tìm ra nếu cần.
Ví dụ:
Hỗn số A = 1 2/3 và hỗn số B = 2 1/4
BSCNN của 3 và 4 là 12
Nhân phân số của hỗn số A với 4/4 và phân số của hỗn số B với 3/3 để quy đồng chung mẫu số:
A = 1 2/3 x 4/4 = 6/3 + 2/3 = 8/3
B = 2 1/4 x 3/3 = 9/4
Tiến hành phép cộng giữa hai phân số quy đồng chung mẫu số:
A + B = 8/3 + 9/4 = (32 + 27) / 12 = 59/12
Kết quả là 59/12 sau khi rút gọn nếu cần thiết.

Khi cộng, trừ, nhân, chia hai hỗn số với nhau, có các trường hợp như sau:
1. Cộng, trừ, nhân, chia hai hỗn số cùng dấu: ta chỉ cộng, trừ, nhân, chia phần số của hai hỗn số và giữ nguyên phần nguyên của hai hỗn số.
2. Cộng, trừ, nhân, chia hai hỗn số khác dấu:
+ Trường hợp số bị trừ nhỏ hơn phần phân số của số trừ: ta đổi chỗ hai hỗn số và lấy dấu âm trước kết quả.
+ Trường hợp số bị trừ lớn hơn hoặc bằng số trừ nhưng phân phân số của số bị trừ nhỏ hơn phần phân số của số trừ: ta rút một đơn vị ở phần nguyên của số bị trừ và tăng lên một đơn vị ở phần phân số của số bị trừ. Sau đó đổi chỗ hai hỗn số và lấy dấu âm trước kết quả.
3. Nhân, chia hai hỗn số với nhau: ta nhân phần số của hai hỗn số với nhau để được phần số kết quả, và nhân phần nguyên của hai hỗn số với nhau để tính phần nguyên kết quả. Nếu kết quả âm ta đổi dấu và rút gọn kết quả.